Cây dừa cạn
Thời điểm nở hoa là tháng 7 – 10. Cây hoa dừa cạn là thực vật vùng nhiệt đới nên cây thích nơi khô ráo, nhiệt độ cao và có ánh nắng mặt trời. Loại cây thấp, hoa nhỏ rất được ưa chuộng. Cây hoa dừa cạn có thể nở hoa liên tục trong suốt mùa hè.
Trong tự nhiên, dừa cạn là loài nguy cấp; nguyên nhân chính của sự suy giảm là sự phá hủy môi trường sống do kiểu canh tác nông nghiệp dựa trên chặt cây và đốt rừng để lấy đất. Tuy nhiên, nó được gieo trồng khá rộng khắp và đã thích nghi với điều kiện môi trường trong nhiều khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới khắp thế giới.
Cách trồng hoa dừa cạn :
– Gieo trồng: Nhiệt độ thích hợp là 250C. Thời điểm gieo trồng thích hợp là tháng 4 – 5. Do rễ cây mọc thẳng xuống phía dưới nên trồng trực tiếp trên tấm rêu trong chậu ươm. Nếu trồng trên tấm rêu, sau khi cây ra lá nên trồng sớm trước lúc rễ mọc dài.
– Trồng cố định: sau khi cây mọc rễ, nên trồng trong chậu số 4. Đất trồng gồm loại đất Akadama hạt nhỏ và đất mùn, cùng với một ít chất khoáng trồng cây, rồi bón phân. Sau khi chồi mới mọc khoảng 8cm, thì ngắt bỏ chồi ngọn để tăng số lượng chồi nách.
– Trong khi nở hoa: nếu không đủ ánh nắng mà độ ẩm quá nhiều, hoa sẽ không đẹp vì thế nên đặt cây ở vị trí có điều kiện thoát nước tốt, đủ ánh nắng đồng thời giảm tưới nước. Mỗi tháng phải bón phân cho cây 1 lần.
Chú ý :
– Để phòng bệnh rệp vừng.
– Khi phát hiện cây có đốm đen ở lá và hoa thì ngắt bỏ hoa, lá bệnh, sau đó phun thuốc trừ sâu cho cây.
– Đặt cây hoa dừa cạn tại nơi có đủ ánh nắng.
– Giảm tưới nước.
– Ngắt bỏ chồi ngọn để tăng lượng chồi nách cho cây.
Dừa cạn là một cây thuốc quý chữa nhiều bệnh về nội khoa :
Bộ phận dùng: lá, rễ, và toàn thân của cây, thông thường người ta nhổ trọn cả bụi đem về phơi khô, chặt nhỏ khi dùng cho sao thơm có thể dùng đơn phương hoặc phối hợp nhiều loại cây khác; như trong đơn điều trị cao huyết áp mà chúng tôi đã sử dụng từ năm 1979 ở VQY 13 – QK 5. Nói đến dừa cạn trong cây thuốc của Việt Nam như là một cây thuốc rất quý dùng nhiều trong các bệnh về nội khoa mà đặc trưng ở 3 nhóm bệnh: Bệnh lý về nội tiết; Bệnh lý về tim mạch và Bệnh lý về máu.
Bởi vì trong dừa cạn có trên 10 ankaloit, rất phức tạp đã phát hiện có hơn 60 chất khác nhau, được phổ biến trong các loại ba gạc (cùng họ với cây Trúc đào) như: ajmalicin, tetrahydroalstonin, serpentin, lochnerin, akuammin, reserpin.
Trong tất cả các ankaloit, có loại vinblastin và vincritin là 2 chất có tác dụng tốt trong chữa các ung thư về máu, ajmalicin là thuốc điều trị tim mạch rất tốt cho rối loạn thần kinh tim.
Dừa cạn, trong nhân dân ta đã dùng để chữa các bệnh về nội tiết như đái tháo đường, thông tiểu, viêm đường tiết niệu, tiểu tiện có máu, ít nước tiểu và trong bế kinh. Rễ và lá dùng rất tốt trong hạ huyết áp, nếu cần ta cho thêm cây hoa đại (bông sứ), cỏ mần trầu và lá lạc tiên mỗi thứ khoản 20g sắc nước uống liên tục trong nhiều tháng liền đối với huyết áp cao ở giai đoạn 1 dù có nguyên nhân hay không có nguyên nhân vẫn rất tốt. Có nơi dùng cây dừa cạn khô 20g dạng sắc nước uống để chữa những khối u nhỏ trong cơ thể, thời gian qua ở nhiều cơ sở điều trị đã chiết xuất vinblastin và vincristin là thuốc lựa chọn thứ 1 trong điều trị ung thư biểu mô tinh hoàn, là thuốc chọn thứ 2 trong điều trị bệnh Hodgkin, ung thư nhau, ung thư biểu mô tế bào, có vảy ở đầu và cổ, ung thư biểu mô tế bào thận và còn là một trong những thuốc lựa chọn thứ 3 để điều trị u nguyên bào thần kinh, ung thư vú, ung thư vòm họng và ung thư dạng nấm da. Nó còn dùng để điều trị bệnh sacôm lympho, sacôm bạch huyết bào, bệnh sacôm chảy máu Kaposi, sacôm tế bào lưỡi. Đặc biệt nó không có sự kháng chéo giữa vinblastin với các loại thuốc chống ung thư khác.